B: Baan (spoor)

26 april 2024

Wat is een baan?

In de railindustrie ook wel spoorbaan genoemd en verwijst naar het fysieke spoorwegsysteem bestaande uit rails, dwarsliggers en ballast. De spoorbaan is de basisinfrastructuur waarover treinen rijden en is essentieel voor het functioneren van het spoorwegnet.

Verschillende soorten spoorbanen

Er zijn vele verschillende spoorbanen, deze kunnen nog eens van maat en materiaal wisselend zijn per leverancier of land of zelfs per regio.

Zo heb je een;

  • Enkelsporige baan: Een enkelsporige baan is een spoorweg die uit slechts één spoor bestaat en wordt gebruikt voor tweerichtingsverkeer.
  • Dubbelsporige baan: Een dubbelsporige baan bestaat uit twee parallelle sporen en wordt gebruikt voor tweerichtingsverkeer. Dit type baan kan helpen om de capaciteit van de spoorweg te verhogen en het verkeer soepeler te laten verlopen.
  • Meersporige baan: Een meersporige baan bestaat uit meer dan twee sporen en wordt gebruikt voor het efficiënt beheer van het treinverkeer. Het maakt het mogelijk dat treinen van verschillende snelheden elkaar inhalen en passeren zonder de andere treinen te hinderen.
  • Hogesnelheidslijn: Een hogesnelheidslijn is een spoorweglijn die ontworpen is om treinen met hoge snelheden te laten rijden. Dit type baan heeft minder bochten en minder hellingen dan conventionele spoorwegen en maakt gebruik van speciale treinen die sneller kunnen rijden.
  • Tramlijn: Een tramlijn is een lokaal vervoerssysteem dat gebruik maakt van lichte rails om passagiers te vervoeren binnen stedelijke en voorstedelijke gebieden.
  • Metrolijn: Een metrolijn is een spoorwegsysteem dat ondergronds of bovengronds kan zijn en wordt gebruikt voor openbaar vervoer binnen stedelijke gebieden.
  • Goederenspoorlijn: Een goederenspoorlijn wordt gebruikt voor het vervoer van goederen en materialen. Deze lijnen zijn vaak rechtstreeks verbonden met fabrieken, magazijnen en havens.
  • Pendeltreinlijn: Een pendeltreinlijn is een spoorwegsysteem dat is ontworpen om pendelaars te vervoeren van de ene locatie naar de andere binnen stedelijke en voorstedelijke gebieden.

Onderhoud

Het onderhoud van de spoorbaan is een belangrijk onderdeel van de spoorwegexploitatie. Dit omvat het regelmatig inspecteren en onderhouden van de rails, dwarsliggers en ballast om ervoor te zorgen dat de baan veilig en betrouwbaar is voor treinverkeer. Ook het aanpassen en vernieuwen van de baan om hogere snelheden en zwaardere treinen mogelijk te maken, kan onderdeel zijn van het onderhoudsprogramma.

Naast de spoorbaan wordt de term “baan” soms ook gebruikt om te verwijzen naar het spoorwegvak of traject waarover een trein rijdt, zoals in de uitdrukking “de trein rijdt op baanvak X”.