Interview: De Circulaire Economie – Eline de Leeuw Wij zetten graag onze collega's in de spotlight, omdat zij vaak bij mooie projecten bij opdrachtgevers aan de slag gaan. Wij spreken Eline de Leeuw over haar werk bij team Circulaire Economie bij Gemeente Amsterdam, waar zij naast haar werk als duurzaamheidscoördinator ook een bijdrage levert.

Hoe gaat het met je? Hoe loopt het bij je?

Eline: Het gaat hartstikke goed. Ik ben nu driekwart jaar via Esler gedetacheerd bij de gemeente Amsterdam waar ik ben begonnen als duurzaamheidscoördinator voor stadsdeel Zuid. Dat is een van de 7 stadsdelen die de gemeente Amsterdam heeft. Sinds oktober werk ik ook een dag in de week voor het team circulaire economie, voor de gehele stad. De combinatie tussen die twee rollen vind ik ontzettend leuk en interessant. Deze twee rollen sluiten mooi op elkaar aan wat voor goede aanvulling zorgt.

Jouw achtergrond is eigenlijk circulaire economie, heb ik me ooit laten vertellen…

Dat klopt! Ik ben begonnen met traineeship bij YSE met als thema de circulaire economie. Dat was toen een nieuw traineeship waarin ik in 2,5 jaar tijd bij verschillende opdrachtgevers opdrachten uitgevoerd op het gebied van de circulaire economie, bijvoorbeeld binnen de bouw en textielsector. Daar heb ik ook verschillende trainingen mogen volgen, bijvoorbeeld over circulair inkopen. Tijdens dit traineeship heb ik ontzettend veel geleerd en daarna mocht ik samen met een van de partners van de groep waarvoor ik werkte een nieuw bedrijf opzetten. Een adviesbureau om MKB’ers te ondersteunen in de transitie naar een circulaire economie. Hierdoor heb ik kennis ontwikkeld en veel ervaring op kunnen doen. Toen bleek dat in het team circulaire economie hier bij gemeente Amsterdam extra inzet gewenst was, vroeg mijn manager of dat niet wat voor mij was. Inmiddels werk ik nu een aantal maanden met veel plezier voor dat team.

Het bedrijf dat je hebt opgezet was een soort loket voor mkb’ers?

Klopt, ik werk er nu zelf niet meer omdat ik het consulting-vak achter me wilde laten. Maar degene waar ik mee werkte hebben dat heel mooi voortgezet. Zo hebben zij onlangs een whitepaper geschreven die interessant is voor MKB-bedrijven die zich afvragen; ‘circulariteit wat is dat nou en waar moet ik beginnen?’ Deze whitepaper geeft een heel stappenplan van waar je allemaal aan moet denken als je een circulair businessmodel of een circulair product of beide wil ontwerpen.

Vorige week was het natuurlijk de week van de circulaire economie, wat is het precies?

Hoe de economie eigenlijk ingericht was, en nog steeds is, is heel lineair. Dus je haalt grondstoffen uit de grond, stopt daar arbeid en energie in om daar een product van te maken. Dat wordt verkocht, gebruikt en wordt na een kort aantal jaren, maanden of soms zelfs slechts weken of dagen weggegooid en waarmee al die waarde die je er aan het begin in stopt na gebruik meteen wordt vernietigd. Dat is natuurlijk ontzettend zonde, zeker gezien grondstoffen er niet oneindig zijn. En ook het produceren zorgt uiteraard voor CO²  uitstoot en daarmee klimaatverandering.

Waar je met circulaire economie om gaat is waardebehoud. In andere woorden, de arbeid, energie en grondstoffen die je aan het begin erin instopt zo lang mogelijk behouden en dat doe je door anders te gaan ontwerpen. Je gaat anders naar je product kijken. Je gaat het product zo ontwerpen dat het zo lang mogelijk meegaat. Bijvoorbeeld ervoor zorgen dat een onderdeel demontabel is. Dus,  als er een onderdeel kapotgaat dat je alleen dat onderdeel hoeft te vervangen en niet het hele product. Ook het gebruiken van hernieuwbare materialen in plaats van eindige materialen is een oplossing. Je kunt bijvoorbeeld met hout gaan bouwen.

Het gaat om een andere manier van denken waardoor een product langer meegaat en met name vooraf al nadenken over hoe je het product op een hoogwaardige manier opnieuw kunt inzetten als het product niet meer gebruikt wordt. Kun je het refurbishen en er iemand anders weer blij mee maken of kun je bepaalde componenten weer hergebruiken? Helemaal onderaan staat natuurlijk het recyclen, maar dan verlies je waarde dus je wilt zoveel mogelijk waardebehoud creëren.

Jij bent via Esler gedetacheerd bij de gemeente Amsterdam en vorige week hebben jullie daar wat events gehad inzake de circulaire economie. Hoe was dat?

Het was volgens mij, even uit mijn hoofd, alweer de achtste editie van de Week van de Circulaire Economie. Dat is altijd een leuke week omdat allerlei verschillende organisaties kennissessies en workshops organiseren om gezamenlijk aan de slag te gaan met die transitie. Vorige week ben ik bij twee events van gemeente Amsterdam geweest.  Een daarvan was de lancering van CircuLaw. Dat is een platform over regelgeving voor een circulaire economie waarvan het zeker interessant is om even naar te kijken. Het andere event was een intern gesprek tussen verschillende directies binnen de gemeente om te kijken hoe we gezamenlijk circulariteit verder kunnen brengen. Wat ik leuk vond is de positieve energie die daar hing. Er is echt welwillendheid om samen die stappen te maken. Verschillende kansen en belemmeringen zijn besproken. Daar ben ik met veel energie weggegaan.

Wat is dan jouw rol bij de gemeente Amsterdam in de circulaire economie?

Wat ik onder andere doe voor team circulair is dat ik mee help met het opstellen van de agenda circulaire economie voor 2023-2026. Er ligt een circulaire economie strategie van de gemeente Amsterdam en de agenda wordt de uitvoering hiervan vastgelegd. Een overzicht van wat wij precies gaan om de circulaire transitie in Amsterdam te versnellen in de komende jaren.

Ik neem aan dat je ook als overheidsbedrijf dan toch een voortrekkersrol in dat soort dingen moet nemen en uiteindelijk een voorbeeld moet zijn.

Ja zeker! Maar er zijn ook veel bedrijven en ondernemers ermee bezig hoor, dus dat gaat goed. Als overheid kun je daarin begeleiden of in sturen door bepaalde beleidskaders op te stellen. Daar ligt zeker ook een rol voor lokale overheden weggelegd.

Wat wel leuk is om te benoemen, is dat de gemeente Amsterdam geselecteerd is als een van de finalisten voor de EarthShot Prize. Dat is een prestigieuze prijs voor bedrijven en organisaties die echt wat doen aan duurzaamheid of tegen klimaatverandering. Dat laat dus zien dat Amsterdam internationaal ook echt wel als koploper gezien wordt op het gebied van die circulaire economie. Dat ik daar nu aan mag bijdragen vind ik wel heel gaaf.

Bij Esler leggen wij de focus op duurzaam detacheren. We hebben Samen met jou ook gekeken naar hoe wij het fysiek duurzamer kunnen maken. Maar we zijn een bedrijf wat draait om de mensen. Hoe kunnen wij daarop inhaken met betrekking tot die circulaire economie?

Er zijn hier verschillende kanten mee gemoeid. Bij circulaire economie denk je in eerste instantie natuurlijk aan materiaalgebruik. Dan kun je kijken naar je interne organisatie: wat gebruiken wij nou aan materialen, aan stroom, hoe gaan wij daar zelf mee om? Als je daar dus al zelf mee aan de slag gaat dan straalt dat natuurlijk ook uit op je stakeholders of dat nou gedetacheerden zijn of de bedrijven waar je mensen detacheert. Zo hoort bijvoorbeeld ook je wagenpark er dan bij. Daarnaast gaat het ook over de toekomstbestendigheid van de mensen die je detacheert of de mensen die voor Esler zelf op kantoor werken. Hoe zorg je nou dat zij een gezonde werkomgeving en een goede werk-privébalans hebben. Dat zijn allemaal belangrijke zaken om mee te nemen in het grotere duurzaamheidskader. Het is interessant om naar de MVO-prestatieladder te kijken. Er is een prestatieladder ontwikkeld waarbij je op verschillende thema’s kan gaan kijken hoe je organisatie presteert en hoe ze zich daarop kan verbeteren. Daarin wordt inderdaad materiaal verbruik en energieverbruik meegenomen maar ook de sociale kant, want hoe zorg je er nou voor dat werknemers in een veilige omgeving werken en dat ze bezig zijn met hun vitaliteit. Het omvat meerdere thema ’s die ook goed aansluiten op waar een detacheerder mee bezig is.

Zo te horen doe je heel veel leuke en belangrijke dingen, dingen waar je gewoon ongetwijfeld energie van krijgt. Je bent constant met nieuwe ideeën, nieuwe initiatieven en nieuwe mensen bezig. Waar ben jij dan het meeste trots op in je werk?

Als ik moet kijken naar beide rollen die ik vervul, want de rol van duurzaamheid coördinator is toch echt anders dan wat ik doe bij team circulaire economie, dan vind ik het heel leuk wanneer ik bewoners en ondernemers verder kan helpen om stappen te zetten in verduurzaming. Wij organiseren bijvoorbeeld een bewonersbijeenkomst om ze te informeren over hoe ze met hun VvE kunnen verduurzamen. Zo biedt de gemeente o.a. een haalbaarheidsanalyse aan die bewoners gratis kunnen aanvragen. Hiermee krijgen zij een overzicht van de verduurzamingsmogelijkheden inclusief een doorberekening van de investeringskosten, subsidie en de kostenbesparing die eruit volgt. Als bewoners na zo’n bijeenkomst geïnspireerd weggaan en mij vervolgens benaderen met concrete vragen en vervolgstappen ben ik trots dat wij hen hebben kunnen helpen met de eerste stappen.

Voor mijn rol bij team circulair ben ik trots dat ik mag werken met het team dat internationaal als koploper gezien wordt, o.a. vanwege de Earthshot Prize waar ik over vertelde.

Wat zijn jouw eigen plannen wat, wat zijn je eigen ambities?

Het lijkt mij interessant om vanuit mijn rol bij gemeente Amsterdam MKB’ers in de stad en ook andere gemeenten te inspireren en ondersteunen. De kennis en ervaring die ik nu opdoe bij gemeente Amsterdam is natuurlijk ook relevant voor gemeenten daarbuiten en daar heeft Amsterdam ook weer profijt van. Het sluiten van ketens bijvoorbeeld gaat over een grotere schaal dan alleen Amsterdam. Op het gebied van circulariteit zou ik graag ondernemers in de stad helpen om hun businessmodel en bedrijfsvoering circulair in te richten.

Ik krijg zelf ook een beetje energie van je verhaal…

Het is een superbelangrijk onderwerp en daar wil ik ook echt aan bijdragen om te zorgen dat wij toekomstbestendig worden omdat we dat nu echt nog niet zijn. Ook omdat we in 2027 die 1,5 graden aantikken en dat vind ik erg zorgwekkend dus daar zet ik me graag voor in.

Dus eigenlijk wel een beetje de wereld gaan redden.

Haha, nee. Dan maak je het meteen weer heel groot en dan vraag je je af wat je zelf kunt doen. Maar ik probeer het echt klein te maken. Wat kan ik hier als bewoner van Amsterdam doen, hoe kan ik een organisatie helpen. En ik geloof ook wel in het butterfly effect, als ik hier iets doe dat er ergens anders ook weer iets gebeurt. Ik doe dit met heel veel mensen samen en zo hopen wij gezamenlijk de beweging verder op gang te krijgen.

Dankjewel voor je tijd Eline!